OBLICZA MUTYZMU WYBIÓRCZEGO – HISTORIA ADAMA cz. 3

W do­mu i w cza­sie te­ra­pii pró­bu­je­my roż­nych tech­nik, jed­ne dzia­ła­ją le­piej, in­ne nie dzia­ła­ją. Jed­ną z waż­niej­szych rze­czy by­ło wy­tłu­ma­cze­nie Ada­mo­wi, że my, ro­dzi­ce, i lo­go­pe­da, i pa­nie w przed­szko­lu czy na­wet dziad­ko­wie, wie­my, że mó­wie­nie go cza­sem prze­ra­ża, ale nikt nie wy­ma­ga od nie­go, że­by mó­wił, do­pó­ki sam nie bę­dzie go­to­wy. Tym spo­so­bem pró­bo­wa­li­śmy zdjąć z nie­go cał­ko­wi­tą pre­sję i wy­tłu­ma­czyć, że nikt od nie­go nie wy­ma­ga mó­wie­nia, chy­ba że bę­dzie sam chciał.

Cza­sa­mi wy­da­je mi się, że Adam na­dal czu­je pre­sję zwią­za­ną z mó­wie­niem po an­giel­sku, więc po­dob­ną me­to­dą sta­ram mu się wy­tłu­ma­czyć, że nie wszy­scy mó­wią po pol­sku i cza­sem, w okre­ślo­nych miej­scach i sy­tu­acjach mu­si­my mó­wić po an­giel­sku, np. w przed­szko­lu czy u ma­my w pra­cy. Ma­my tez dwie pa­cyn­ki, z któ­rych jed­na mó­wi tyl­ko po pol­sku, a dru­ga tyl­ko po an­giel­sku, i kom­plet­nie nie po­tra­fią się ze so­bą po­ro­zu­mieć – Adam bar­dzo lu­bi tę za­ba­wę.

Nie­za­da­wa­nie py­tań, da­wa­nie wy­bo­rów i ko­men­to­wa­nie wszyst­kie­go, co ro­bi­my, są jed­ny­mi z lep­szych tech­nik, któ­re sto­su­je­my w do­mu. Nau­czy­łam się też wspo­ma­gać ge­sta­mi przy mó­wie­niu, aby do­star­czyć Ada­mo­wi al­ter­na­ty­wy do mó­wie­nia, któ­re mo­że wy­ko­rzy­sty­wać w przed­szko­lu, jak np. ki­wa­nie pal­cem na „nie” czy za­kry­wa­nie uszu, je­śli jest za gło­śno. Wy­ko­rzy­stu­je­my też za­ję­cia, któ­re Adam lu­bi, jak ma­lo­wa­nie czy go­to­wa­nie, aby z nim roz­ma­wiać i do­star­czać mu no­wych słów. Mu­sie­li­śmy też na­uczyć wszyst­kich do­oko­ła, że­by nie ro­bi­li wiel­kie­go wy­da­rze­nia, kie­dy Adam po­wie coś w ich to­wa­rzy­stwie, lub że­by nie zwra­ca­li na nie­go uwa­gi, kie­dy scho­wa się pod biur­ko.

Pró­bo­wa­li­śmy też roż­nych „mó­wią­cy­ch” za­ba­wek, np. pa­pu­gi po­wta­rza­ją­cej wszyst­ko, co się po­wie, znie­kształ­ca­ją­ce­go głos me­ga­fo­nu czy na­gry­wa­nia gło­su, ale Adam z re­gu­ły nie chce nic mó­wić, tyl­ko wy­da­je róż­ne dźwię­ki do tych urzą­dzeń. Raz w cza­sie se­sji w do­mu uda­ło nam się po­ba­wić na­gry­war­ką gło­su – na­gra­li­śmy w śmiesz­ny spo­sób „nie” i po­ka­zy­wa­li­śmy Ada­mo­wi roż­ne kar­ty, mó­wiąc np.: to jest kot, a Adam al­bo ki­wał gło­wą na tak, al­bo pusz­czał śmiesz­ne „nie”. Pró­bo­wa­li­śmy też go namó­wić, aby na­grał coś dla swo­jej na­uczy­ciel­ki w przed­szko­lu, ale do tej po­ry się nie zde­cy­do­wał.

Jed­ną z gor­szych tech­nik, któ­rych pró­bo­wa­li­śmy, by­ło mo­je po­ja­wia­nie się w przed­szko­lu, aby się z nim po­ba­wić i zo­ba­czyć, czy bę­dzie roz­ma­wiać ze mną. Nie­ste­ty, Adam zno­sił te wi­zy­ty bar­dzo źle, przy­tu­lał się do mnie i nie chciał nic ro­bić ani mnie pu­ścić.

Dla mnie ja­ko ro­dzi­ca po­cząt­ki by­ły trud­ne, gdyż nie wie­dzia­łam do­kład­nie, co to jest mu­tyzm wy­biór­czy i jak po­stę­po­wać. Na­czy­ta­łam się i po­trze­bo­wa­łam też cza­su, że­by uło­żyć so­bie wszyst­ko w gło­wie i wy­brać spo­sób po­stę­po­wa­nia. W na­szej sy­tu­acji na pew­no też po­mo­gło, że je­ste­śmy w sta­nie za­pew­nić Ada­mo­wi za­ję­cia z pry­wat­nym lo­go­pe­dą. Na po­cząt­ku kon­tro­lo­wa­łam każ­de zda­nie, któ­re wy­po­wia­da­łam do Ada­ma, pa­mię­ta­jąc, że­by nie za­da­wać py­tań, dać wy­bór, nie uży­wać skom­pli­ko­wa­nych wy­ra­zów i kon­struk­cji zdań. W bar­dzo krót­kim cza­sie uda­ło mi się prze­sta­wić i wszyst­ko za­czę­ło przy­cho­dzić na­tu­ral­nie. Dzię­ki do­stęp­nym ma­te­ria­łom w In­ter­ne­cie i książ­kom zy­ska­łam też od­po­wied­nią wie­dzę, któ­ra do tej po­ry po­ma­ga. Prze­ka­za­łam oczy­wi­ście wszyst­kie in­for­ma­cje mo­je­mu mę­żo­wi, któ­ry na­dal uwa­ża, że Adam jest po pro­stu nie­śmia­ły. To, co mi się po­do­ba, to że nikt w przed­szko­lu czy szko­le nie ro­bi pro­ble­mu z te­go po­wo­du, że Adam się nie odzy­wa. Wy­star­cza im wie­dza, że wszyst­ko ro­zu­mie.

Ktoś mnie ostat­nio za­py­tał, dla­cze­go nie za­uwa­ży­łam wcze­śniej, że mo­je dziec­ko nie mó­wi. Ze­zło­ści­ło mnie to! Bę­dąc bar­dzo trzeź­wo my­ślą­cą ma­mą, któ­ra nie pa­ni­ku­je na za­pas, nie czy­tam z re­gu­ły wszyst­kich do­stęp­nych in­for­ma­cji w In­ter­ne­cie na te­mat dzie­ci i roż­nych do­le­gli­wo­ści czy nie­szczęść, któ­re mo­gą je spo­tkać. Bę­dąc rów­nież oso­bą nie­śmia­łą i ma­ło­mów­ną, któ­ra sa­ma wy­po­wie­dzia­ła pierw­sze sło­wo w wie­ku 2 lat, uwa­żam, że nie by­łam w sta­nie za­uwa­żyć czy za­dzia­łać wcze­śniej. Do­pie­ro dwa la­ta te­mu usły­sza­łam po raz pierw­szy o se­lec­ti­ve mu­tism od na­uczy­ciel­ki w przed­szko­lu. Uwa­żam, że zro­bi­łam i ro­bię wszyst­ko, co mo­gę, aby uła­twić Ada­mo­wi po­byt w szko­le i wspo­móc go w nor­mal­nym póź­niej­szym ży­ciu.

Od re­dak­cji: Pa­ni Agniesz­ka, ma­ma Ada­ma, w ten spo­sób za­koń­czy­ła swo­ją opo­wieść. Bar­dzo moc­no ki­bi­cu­je­my jej i Ada­mo­wi w roz­wi­ja­niu róż­nych stra­te­gii i umie­jęt­no­ści. Po­nie­waż pro­ces po­stę­pu­je i każ­dy dzień przy­no­si no­we do­świad­cze­nia, wie­rzy­my, że nie­ba­wem otrzy­ma­my ko­lej­ną re­la­cję.